تشکیلات اجتماعی و سیاسی و صنعتی ایل شاهسون

 پیشگفتار:

آذربایجان شرقی در شمال غربی ایران قرار دارد و از روزگاران کهن منطقه‌ای آباد بوده و یکی از مراکز مهم امپراطوری ماد را تشکیل می‌داده است. آذربایجان که همواره به منزله سر و گردن ایران و قطعه‌ای زرخیز و ارزنده در دنیای امروز به شمار می‌آید، همواره مطمح نظر سیاستهای استعماری جهان بوده است ولی سرزمینی که زادگاه زرتشت، مقر پرستشگاه‌های شاهان ساسانی، محل رستاخیر استقلال طلبان دوره‌ی اسلامی چون بابک خرم دین، نهضت گاه شاهان صفویف محل پرورش شاعران نامی چون نظامی و زادگاه آزادیخواهان بنای چون ستارخان، باقرخان و شهادتگاه روحانیان بزرگی چون شیخ محمد خیابانی و ثقه‌الاسلام است، هیچ گاه حاضر به تحمل بیگانگان نبوده و نخواهد بود.

آذربایجان در نهضت مشروطیت ایران و در مبارزه با رژیم مستبدانه قاجار سهم بسزایی دارد. و اکثر قهرمانان مشروطیت از آذربایجان برخاستند، اینان از هیچ فداکاری کوتاهی نکردند و با اهداء خون شهیدان راه آزادی ایرا و در صف مقدم آنان فرزندان خلق آذربایجان، رژیم مشروطیت در ایران برقرار گردید. در ۱۳۲۵ شمسی مردم آذربایجان در برابر فرقه دمکترات آذربایجان قیام کردند و استقلال ایران محفوظ ماند. و در انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ ش، مردم اذربایجان نقش بسزایی داشتند.

آذربایجان شرقی در شمال غربی ایران قرار دارد. این استان حدود ۴/۱۰۲/۶۷ کیلومتر مربع وسعت دارد که معادله ۰۷/۴ درصد مساحت کل کشور است. از شمال به جمهوری‌های شوروی سابق، از جنوب به استانهای زنجان و آذربایجان غربی، از غرب به استان آذربایجان غربی و از شرق به استان گیلان محدود است.خواستگاه شاهسون تقریباً نامعلوم است. اگرچه اعتبار برخی از گزارشات مربوط به اواخر قرن ۱۹، این قبیله در اواخر قرن ۱۶ از ترکیه به رهبری شخصی به نام یون‌سار پاشا به ایران آمده است. یون سارپاشا از شاه عباسی اجازه گرفت که قبیله‌اش را وارد ایران کند. شاه ایران از روی بخشندگی به تقاضای پاشا رضایت داد و به آنها لقب، شاهسون را بخشید (به معنای دوستار شاه) شاه عباس به یون سار پاشا دستور داد که برود و برای قبیله خود منطقه‌ای راحت برای زمستان و تابستان انتخاب کند. بعد از گشتی زیاد پاشا ولایت اردبیل در شمال غربی ایران را انتخاب کرد. دشت مغان در زمستان برای قشلاق و دامنه‌های سبلان در تابستان برای ییلاق.

فهرست مطالب تشکیلات اجتماعی و سیاسی و صنعتی ایل شاهسون :

پیشگفتار

نگاهی کلی به تاریخ ایل شاهسون

ایل شاهسون

وجه نام‌گذاری و سابقه تاریخی

تایخچه ایل شاهسون

۱٫ آمدن چادرنشینان ترک به آذربایجان

۲٫ هجوم مغولان به آذربایجان

۳٫ صفویه و قزلباش

۴٫ یون هنوز پاشا و شاهسون

۵٫ قاجاریه ایل شاهسون

سردسیر، گرمسیر کوچ

۱٫ سردسیر، گرمسیر

۲٫ کوچ  و ایل راه

IV: تشکیلات اجتماعی و سیاسی و صنعتی شاهسون

V: ویژگی‌های قومی ایل شاهسون

۱٫ اخلاق‌ها و عادتها

۲٫ آیینها

۳٫ خواستگاری و عروسی

۴٫ نوزاد اول

۵٫ ختنه سوران

۶٫ تفسیل و ترفین

۷٫ پوشاک شاهسون

۸٫ مسکن شاهسون

VI: اقتصاد شاهسون

۱٫ دامداری و کشاورزی

۲٫ صنایع دستی

الف. گلیم

ب. جاجیم

ج. بل است

د. خورجین

هـ. سایر صنایع دستی شاه‌سون

VII سوماک

VIII منطقه‌ی دامغان